از منظر قرآن کریم، حکمت تشکیل خانواده رسیدن به آرامش روانی است. بر این اساس در سوره شریفه روم بیان شده که «... از نشانه های او این است که از جنس خودتان همسری آفرید تا در کنارش آرام گیرید...(آیه 21)». این مطلب به بهترین شکلی به ابعاد اجتماعی و فردی خانواده اشاره دارد. سبکی که خانواده برای تعامل با فرزندان انتخاب می کند بر انتخاب ارزش های ایشان و همچنین از جمله حقوق فرزندان، به ایشان در تشکیل خانواده کمک می کند. این امر به طور طبیعی با تاکید بر ارزش های اسلامی تدوین می شود و بیانگر ارتباط دو جانبه کارکردها و تقویت ارزش هاست. کارکردهای رسانه در تبیین و ترویج ارزش های خانواده از دیدگاه اسلام در کنار کارکردهای رسانه در تامین نیاز مخاطبان قابل بررسی است. این مقاله با تکیه بر پژوهش اسنادی به جمع آوری اطلاعاتی در مورد عملکرد رسانه های داخلی به ویژه تلویزیون در تقویت کارکردهای خانواده اسلامی پرداخته است و با نگاهی تحلیلی بر حجم گسترده ای از منابع و تحقیقات موجود، تلاش شده تا الگویی برای کارآیی موثر رسانه ها در تامین نیاز مخاطبان تعریف شود.

یکی از موضاع هایی که از آغاز تشکیل جوامع همواه توجه بشر را به خود معطوف ساخته برقراری امنیت و ابزار مناسب برای آن است. امنیت اجتماعی هم یکی از مفاهیمی است که علی رغم تصریح در خاستگاه اجتماعی و ابتنای آن به بستر اجتماع، مورد تفسیر و تعابیر مختلف قرار گرفته است. مراد ما از امنیت اجتماعی در این مقاله مفهوم «societal Security » است که در فارسی به درستی از آن به «امنیت اجتماعی» تعبیر شده است.پدیده های اجتماعی به لحاظ ماهیت سیال خود همواره در معرض تاثیر و تاثر متغیرهای گوناگون در عرصه اجتماع هستند و بدون شک در رفتار افراد و گروه ها و ساخت و جهت دهی به یکدیگر، نقش غیر قابل انکار دارند. مفاهیم امنیت و اجتماع نیز در این فضا قابل ارزیابی هستند. در میان نهاد های اجتماعی در ایران، نهاد خانواده عموما از کانون گرمی بهره می برد و دارای کارکردهای متنوعی در شئون مختلف اجتماعی از جمله امنیت است.در این مقاله سعی شده است پس از طرح تلقی های مختلف از امنیت اجتماعی و اریه تعریف مشخص از آن، در چارچوب نظریه کارکردگرایی به تحلیل و تبیین ابعاد کارکردی نهادها به ویژه نهاد خانواده در ساخت هویت و امنیت اجتماعی پرداخته شود.بررسی ها حاکی از آن است که جایگاه نهاد خانواده در درون ساخت نظام اجتماعی به ویژه حوزه امنیت اجتماعی، بسیار رفیع و دارای آثار غیرقابل انکار می باشد. لذا شایسته است به منظور صیانت از آن در سیر تحولات پرشتاب کنونی ناشی از جهانی شدن به ویژه طرح جهانی سازی، در برنامه ریزی های راهبردی مورد توجه جدی قرار گیرد.

هرچند تالاب ها زمانی بهترین تفرجگاه­های ایران به شمار می­رفتند، ولی در اثر عواملی همچون مدیریت غیرکارا، تعارض انسان-تالاب، تعارضات اجتماعی و عوامل طبیعی، بسیاری از آنها امروزه خشک شده و از بین رفته­اند. مقاله حاضر با هدف ساماندهی تالاب هشیلان کرمانشاه از طریق ظرفیت­سازی و مشارکت اجتماعی، بر اساس یافته­های حاصل از اجرای طرح ساماندهی تالاب هشیلان با رویکرد ظرفیت­سازی اجتماعی انجام شده است. شیوه پژوهش، مشارکتی با کارکرد تحقیق در عمل است. جامعه آماری پژوهش، نهادهای محلی و دولتی و همچنین زنان و مردان روستاهای حوضه تالاب مخصوصاً روستاییان هشیلان است. برای ساماندهی تالاب هشیلان، از ابزار سیپا (برقراری ارتباط، آموزش و آگاهی عمومی) به عنوان ابزاری برای ظرفیت­سازی و مشارکت اجتماعی استفاده شد. برای برقراری ارتباط با جامعه و نهادهای محلی و دولتی در جهت برجسته‏سازی اهمیت تالاب، جشنواره­ای برگزار و کارگاه­های آموزشی برای مردم روستای هشیلان اجرا شد. همچنین در راستای ارائه برنامه­های راهبردی، نشست­هایی با معتمدان محلی تدارک دیده شد و از طریق پرسشنامه موردبررسی قرار گرفتند. داده‏ها با نرم افزار SPSS26 تحلیل شدند و تکنیک SWOT مورد استفاده قرار گرفت. طبق نتایج، برقراری ارتباط، آموزش، آگاهی و همچنین برگزاری جلسات آموزشی، مهم ترین عوامل مؤثر در حفاظت و حمایت از تالاب هشیلان به دست آمدند. همچنین توسعه گردشگری و بهره­برداری پایدار می تواند نقش مهمی در توانمندسازی جوانان روستایی و کسب درآمد پایدار داشته و زمینه را برای کاهش مهاجرت آنها به نقاط اطراف فراهم کند.

مسجد، مهم ترین نهاد اجتماعی جامعه اسلامی و محور دیگر نظامات و نهادهای اجتماعی به شمار می آید؛ به طوری که نوع رابطه و تعامل با این نهاد مقدس، معنا و جایگاه دیگر نهادهای اجتماعی، در جامعه اسلامی را معین می کند. بی تردید، در چنین ساختاری، مسجد می تواند همه ظرفیت های خود را برای نقش آفرینی مطلوب در جامعه اسلامی به کار گیرد و تأثیرگذار باشد. در تجربه تاریخی و اجتماعی مسلمانان به ویژه در صدر اسلام، نمونه هایی از این نقش آفرینی یافت می شود. با وجود این، به نظر می رسد، در جامعه کنونی، علی رغم تلاش متولیان نظام اسلامی در حوزه مسجد، جایگاه و کارکرد مسجد، همواره دچار تغییر بوده است و آن گونه که انتظار می رفت، کارکردهای اجتماعی مطلوب خود را در جامعه ایفا نکرده است. پرسش اصلی مقاله این است که؛ علل تغییر جایگاه و کاهش کارکردهای اجتماعی مسجد در دوران معاصر چیست؟ هدف مقاله، دست یابی به مهمترین علل است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از شیوه اسنادی بهره گرفته شد. یافته ها نشان می دهد، تغییرات پدیدآمده در سطوح قانون گذاری، سیاست گذاری و مدیریتی، پدیدآمدن مراکز مشابه و نوع برنامه های عملی در مسجد، سبب تغییر جایگاه اجتماعی و به تَبَع آن، کاهش کارکردهای مطلوب مسجد به ویژه در مواجهه با مسائل و آسیب های اجتماعی شده است.

گستردگی تحقیقات مالی و یافتن پدیده های غیرمعمول و استثناها در واقعیت های بازار سهام و به طور گسترده تری در تصمیم گیری های سرمایه گذاری که مدل های متعارف در تئوری های مدرن سرمایه گذاری قادر به تبیین آن نبوده اند، محققان را به سمت تئوری های رفتاری رهنمون ساخت.تحلیل تکنیکی به عنوان یکی از روش های تحزیه و تحلیل سهام که توسط داو در اوایل قرن بیستم مطرح شد، به روند قیمت ها برای تصمیم گیری و سرمایه گذای توجه کرد و راه حل کاربردی درخشانی برای ارزیابی و کسب بازده کوتاه مدت ارایه نمود. اما به دلیل ضعف زیربنای علمی، دارای پایگاه آکادمیک نبود. در اواخر دهه گذشته، شاخه جدید علم مالی که ترکیب تئوری های روان شناسی و جامعه شناسی با تئوری های مالی است، متولد شد و پایگاه علمی جدیدی برای تحلیل تکنیکی ایجاد کرد. در این مقاله برخی تئوری های دانش مالی رفتاری که به فرضیه های تحلیل تکنیکی توجه دارند، مانند اطلاعات در دسترس، برجستگی، اثر هاله ای، گریز از زیان و تئوری افسوس، پیشنهاد شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. بر این اساس، چارچوب مدل سازی رفتاری ارایه شده که وجود سرمایه گذاران دارای اخلال غیرمعمول در بازار اوراق بهادار تهران را مورد آزمون قرار می دهد. وجود چنین اخلالی در بازار، موجب مناسبت مدل سازی رفتاری برای تحزیه و تحلیل سهام و پیش بینی روند قیمت های بازار می شود. نتیجه آزمون، شواهدی مبنی بر بروز روندهای قابل پیش بینی وابسته به مالی رفتاری در بورس اوراق بهادار تهران نشان می دهد که باعث اثبات مناسبت ایجاد مدل های پیش بینی رفتاری در این بازار و تحکیم پایگاه قابل دفاع نظری برای تحلیل تکنیکی سهام در بازار سرمایه ایران می گردد.

هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش کلیدی است که پایگاه اجتماعی - اقتصادی چگونه به اقتدارگرایی کشانده می شود؟ برای پاسخ به این سوال کلی از تئوری های لیپست، آدورنو و کوهن بهره گرفته شد و سه فرضیه اصلی به همراه هفت فرضیه فرعی طراحی نموده و مدلی پیشنهاد شده است. روش این پژوهش میدانی بوده و از طریق survey انجام گرفته است و داده ها از 407 دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز با تکنیک پرسشنامه خودسنجی جمع آوری شده اند. محتوای پرسشنامه از مواد زیر تشکیل شده است: اطلاعات زمینه ای، پایگاه اجتماعی - اقتصادی، کنترل استبدادی والدین، عزت نفس، احساس آنومی و اقتدارگرایی. نتایج نشان داد که پایگاه اجتماعی - اقتصادی به سبب کنترل استبدادی والدین، احساس آنومی بر اقتدارگرایی اثرگذار است. همچنین عزت نفس واسطه اثر کنترل استبدادی بر اقتدارگرایی است. دیگر یافته ها حاکی از همبستگی معنادار بین کلیه متغیرهای تحقیق بود. بجز همبستگی پایگاه اجتماعی - اقتصادی و عزت نفس در این پژوهش جهد شده است اقتدارگرایی به صورت تجربی مورد مطالعه قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که تحلیل های آماری اولا مدل تلفیقی پیشنهادی را تایید می کنند، ثانیا تئوری های به کار گرفته شده در مدل به صورت جداگانه تایید می شوند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

خانواده مسلمان ایرانی در شرایط کنونی با مسائل اجتماعی متعددی روبرو است که به زعم این مقاله ناشی از فاصله گرفتن از نسخه بومی، ملی و دینی خانواده، می باشد. براین اساس هدف این پژوهش فهم و کشف الگوی سازمان اجتماعی خانواده در آموزه های قرآنی است که از طریق پاسخگویی به دو سوال زیر میسر می شود. در سازمان اجتماعی خانواده اهداف ، ارکان و کارکردهای خانواده کدامند و نظام اجتماعی خانواده چگونه سامان دهی شده است؟ روش تحقیق، کیفی و ترکیبی از سه رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی، تحلیل محتوا کیفی، روش داده بنیاد و است.یافته های نشان می دهد، مهمترین اهداف و کارکردهای تاسیس خانواده عبارتنداز: حصول آرامش به عنوان هدفی بسترساز و در عین حال مسقل، اجتماعی کردن دین، جامعه پذیر کردن فرزندان، سلامت اجتماعی و فرزندآوری. همچنین یافته ها نشان می دهند، صورتبندی نقشی در خانواده به گونه ای تنظیم شده که نقش های نرم، عاطفی و محوری در تحقق اهداف خانواده، مربوط به موقعیت های زنانه و نقش های سخت، رسمی و ابزاری، مربوط به موقعیت های مردانه است. مهمترین نقش فرزندان احسان به والدین و مهمترین نقش نظام خویشاوندی ، حمایت اجتماعی از خانواده است. نتیجه اینکه ترکیب نقشهای زنانه و مردانه در خانواده رابطه اجتماعی دوستانه، محبت آمیز و مبتنی برایثار، آرامش، اطمینان و اعتماد را در خانواده و جامعه تولید و باز تولید می کند.